Dinsdag 23 april spreken twee vertalers van Awater van Martinus Nijhoff op het City2cities-festival in Utrecht. Ard Postuma (Duits) en Fernando Venâncio (Portugees) worden door Thomas Möhlmann geïnterviewd over hun kijk op de gedichten. Tzum stelde meester-vertaler Ard Posthuma alvast drie vragen en kreeg daarbij al een voorproefje van een deel van de vertaling.
In Awater zitten een paar uitdrukkingen die bijna spreekwoordelijk zijn geworden in het Nederlands, zoals ‘De schrijfmachine mijmert gekkepraat. / Lees maar, er staat niet wat er staat.’ Maakt dat het vertalen extra lastig?
Je mag natuurlijk niet de illusie hebben dat jouw vertaling in de doeltaal ook spreekwoordelijk gaat worden (behalve misschien als het om een wereldwijd bekende tekst als Shakespeares Hamlet gaat), maar je moet er wel naar streven. De retorische figuur in ‘Lies nur, was dasteht, steht nicht da’ (voor de kenners: een chiasme) is dan ook bewust gekozen om die regel kracht bij te zetten. Het vertalen wordt er niet perse moeilijker door, hooguit nauwkeuriger. Je gaat er vanzelf ‘spreekwoordelijker’ door vertalen: Nijhoff schrijft bijvoorbeeld: ‘er brandt vuur in de schouw’, dat is bij ons niet spreekwoordelijk geworden, maar mijn vertaling ‘vom Dach steigt Rauch’ is een citaat, ontleend aan een bekend gedichtje van Bertolt Brecht.
(meer…)