Falderie, falderie, falderie, falderie of falderie faldera falderopsasa?
Ik las Ulysses voor het eerst in de vertaling van Paul Claes en Mon Nys. Het bleef niet bij lezen, er werd ook gevloekt, en veel. Ik begreep er weinig van. Het enige wat me echt was bijgebleven was het geluid van de hockeysticks in episode 2, een makkelijke passage om te onthouden aangezien ik al mijn hele leven met een hockeystick in mijn handen loop. Vreemd genoeg leerde ik de roman waarderen toen ik onder dwang een aantal episoden moest lezen voor het literatuurvak ‘Modernisme’, met dank aan de enthousiasmerende professor.
Moet je Ulysses lezen of gelezen hebben? Niks moet, echt niet. Zonder deze roman van kaft tot kaft te hebben gelezen kan je prima meepraten over literatuur, want dat is toch waar het vaak omdraait bij deze roman? Er zijn genoeg schrijvers voor handen waarmee geschermd kan worden om een erudiet imago in stand te houden en moeilijke boeken niet te lezen. Geen zin in Dostojevski? Citeer Nabokov. Er zijn vast genoeg schrijvers die je kan citeren als je bent vastgelopen – of geen zin hebt om te beginnen – in Musil, Proust, Mann en Joyce om je imago te beschermen. Buiten mijn vaste vijf uur televisie heb ik op een dag niks te doen, ik heb geen baan, geen gezin of andere verplichtingen. Dus herlas ik Ulysses.
Ik dacht dat ik mijn mulo-Engels wel tot een acceptabel niveau had opgekrikt om Ulysses in het origineel te lezen. Drie weken voor de verschijning van de nieuwe vertaling van Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes begon ik te lezen, maar na 3½ episodes bleek mijn Engels niet toereikend en schakelde ik over naar de Nederlandse vertaling van Paul Claes en Mon Nys. Ik las de Molly-episode weer in het origineel. Tevens had ik de gids van Harry Blamires binnen handbereik, want Ulysses is moeilijk.
Joyce’s vrouw Nora las na het verschijnen slechts 27 pagina’s van de roman ‘and that, as Joyce pointedly said, included the title page,’ schrijft Edna O’Brien in haar fijnzinnige biografie over Joyce. (meer…)