De onbegrijpelijke wereld van een grootvader
‘Grafrede’ is het mooiste verhaal in de verhalenbundel Lage streken van Herta Müller. Het is een droom en begint zo:
Op het station renden de familieleden met de stomende trein mee. Bij elke stap bewogen zijn hun opgeheven arm om te zwaaien. Een jongeman stond achter het treinraampje. De ruit kwam tot onder zijn armen. Hij hield een boeket witte, verfomfaaide bloemen voor zijn borst. Zijn gezicht stond strak. Een jonge vrouw droeg een bleek kind het station uit. De vrouw had een bochel. De trein reed de oorlog in. Ik zette de tv uit.
Die tv staat in de huiskamer waar haar vader in een kist ligt. De kamer is behangen met foto’s van de vader. Op een trouwfoto heeft hij ‘verfomfaaide bloemen’ voor zijn borst. Ze verzucht dat alle foto’s haar vader ‘midden in een gebaar’ hebben vastgelegd en dat het lijkt alsof hij geen idee had hoe het verder moest, terwijl haar vader dat juist erg goed leek te weten. Ze besluit daarom dat alle foto’s vals zijn. Ze krijgt het koud en is vastgevroren aan haar stoel en haar schoenen blijken omgekeerd aan haar voeten te zitten. Tijdens de begrafenis hoort ze van een dronken mannetje dat haar vader een oorlogsmisdadiger was en dat zij omdat zij familie is de doodstraf zal krijgen. En weer zijn daar die verfomfaaide bloemen.
(meer…)