Belerend maar boeiend
Jacqueline Zirkzee is een voorbeeld van een schrijfster die voorbijgaat aan de waan van de dag en in de luwte werkt aan een zich gestaag uitbreidend oeuvre van vooral historische romans. Eerder schreef zij over de Trojaanse oorlog, de heksenvervolgingen in Bamberg en de legende van Tristan en Isolde, en ditmaal komt zij met een roman die zich afspeelt tijdens de beginjaren van de Verenigde Oost-Indische Compagnie en de Gouden Eeuw. Qua timing is het haar commercieelste uitgave, want met dit onderwerp sluit zij naadloos aan bij ‘Gouden tijden, zwarte bladzijden’, het thema van de voorbije Boekenweek.
Reimer speelt zich af in de eerste helft van de zeventiende eeuw en draait om Reimer Rijkerszoon. Deze zoon van een godvruchtig Zeeuws apothekersgezin gaat naar Gouda om het apothekersvak te leren. Daar belandt hij midden in een pestepidemie die het leven kost aan meerdere leden van de familie bij wie hij inwoont. Deze noodlottige gebeurtenis zorgt ervoor dat de zeventienjarige Reimer heel anders over zijn toekomst gaat denken. Hij wil niet alleen medicijnen verkopen, maar mensen werkelijk genezen. Om dat te bewerkstelligen moet hij gaan studeren in Leiden, maar dat is lastig voor iemand van zijn relatief bescheiden afkomst. Zoals valt te verwachten van een hoofdpersonage weet Reimer vele obstakels te overwinnen, maar dan wordt hij verraden door een studiegenoot die hij als zijn beste vriend beschouwt. Dit leidt ertoe dat hij verplicht aanmonstert op de Oost-Indiëvaarder De Witte Lelie, een erg ruwe omgeving voor iemand die een beschermde jeugd heeft gehad. Aan boord breken ziektes uit en Reimer treedt op als chirurgijn, waardoor hij nog harder gaat vechten om zijn doel te bereiken: het ontdekken van een panacee. Maar bij aankomst in Indië wordt het leven er niet bepaald eenvoudiger op.
Zirkzee heeft een roman geschreven die actueler is dan deze wellicht lijkt. Het ontstijgen van je sociale klasse, het loslaten van de bekrompenheid van het gezin en het verzetten tegen de gevestigde orde zijn thema’s die ook nu voor velen herkenbaar zullen zijn. Zij weet haar hoofdpersonage levensecht neer te zetten en daarmee te vermijden dat hij slechts een eendimensioneel figuur wordt tegen een historisch decor. Een interessante vondst is dat Reimer homoseksueel is, hoewel dat nergens rechtstreeks wordt benoemd en het verder geen belangrijk thema in de roman is. Het is gewoon een eigenschap die zij haar hoofdpersonage toedicht om hem completer te maken, iets wat zij ook op andere, subtiele manieren doet.
(meer…)